Mun viêm có thể tự hết hay không

1- Mụn viêm là gì?

Mụn viêm, còn được gọi là mụn trứng cá nặng, có những đặc điểm biểu hiện dễ nhận thấy. Thường thì viêm mụn sẽ xuất hiện với viền sưng đỏ và cứng xung quanh. Ban đầu, đầu mụn có thể khó thấy, nhưng khi tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn, các dịch màu vàng hoặc trắng sẽ xuất hiện bên trong nhân mụn. Kích thước của mụn viêm có thể dao động từ 5-10mm. Mức độ tổn thương viêm càng nhiều và sâu dưới da, khả năng để lại sẹo càng cao. Đặc biệt, các mụn viêm nang, cục lớn sẽ gây nhiều sẹo hơn.

Mụn viêm có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc tạo thành những cụm tại vị trí như má, trán, mũi và cằm trên khuôn mặt. Tuy nhiên, việc vặn nổ mụn viêm không được khuyến khích vì nó có thể làm tăng viêm, gây sưng to, đau và có thể làm mụn tái phát nhiều lần, thậm chí gây mụn chai dưới da kéo dài và làm cho việc điều trị mụn trở nên khó khăn.

Mặc dù mụn viêm không gây ảnh hưởng đến sức khỏe, nhưng nó gây khó chịu trong sinh hoạt vì thường gây đau nhức, làm mất thẩm mỹ và tự tin hàng ngày. Bên cạnh đó, nếu không được xử lý kịp thời và chăm sóc đúng cách, tình trạng viêm có thể trở nên nghiêm trọng hơn, mụn lan rộng và gây ra các vấn đề phức tạp như thay đổi sắc tố da và sẹo rỗ khó trị.

2- Cơ chế hình thành mụn viêm

Quá trình hình thành mụn viêm tương tự như các loại mụn trứng cá khác và bao gồm bốn yếu tố chính:

• Tăng tiết dầu: Tuyến bã nhờn trên da tăng tiết dầu nhiều hơn cần thiết, dẫn đến tắc nghẽn của nang lông.
• Tắc nghẽn nang lông: Nang lông bị tắc bởi tế bào da chết, bã nhờn, khói bụi, lớp trang điểm, và các tác nhân khác, tạo thành mụn không viêm (mụn đầu đen, mụn đầu trắng).
• Vi khuẩn gây mụn: Vi khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes) thường sống trên bề mặt da. Khi tìm thấy điều kiện thuận lợi, đặc biệt là bã nhờn, chúng sẽ sinh sôi và phát triển gây viêm. Biểu hiện chính của mụn viêm là sự đỏ da tại chỗ, đau và ngứa trên da.
• Giai đoạn viêm nhiễm: Vi khuẩn mụn tiếp tục tấn công sâu hơn trong da, gây viêm và tích tụ mủ thành các khối lớn. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây tổn thương cho lớp hạ bì và trung bì của da, phá vỡ cấu trúc mô liên kết dưới da. Điều này tăng nguy cơ để lại sẹo thâm và sẹo rỗ trên da sau khi lành trị.

3- Các yếu tố ảnh hưởng tới mụn viêm

Việc xác định nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng mụn viêm sẽ giúp hỗ trợ quá trình điều trị của bác sĩ, từ đó rút ngắn thời gian và tăng hiệu quả điều trị. Dưới đây là một số tác nhân góp phần gây ra tình trạng mụn và làm tăng tình trạng viêm nhiễm:

• Vệ sinh da kém và sử dụng sản phẩm không phù hợp: Sản phẩm làm sạch da không phù hợp, sử dụng trang điểm dày và không tẩy trang kỹ có thể gây bít kín lỗ chân lông.
• Lạm dụng sản phẩm làm trắng da và trị mụn cấp tốc: Sử dụng quá nhiều sản phẩm làm trắng da, sản phẩm chứa corticoid, hoặc các sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ có thể làm da trở nên nhạy cảm và gây ra vấn đề về mụn.
• Thói quen nặn mụn và cảm giác chạm vào da: Thói quen thường xuyên nặn mụn hoặc sờ vào da mặt trực tiếp đưa vi khuẩn và bụi bẩn lên da, làm tăng tình trạng viêm nhiễm mụn và gây tái phát nhiều lần tại cùng một vị trí. Ngoài ra, áp lực và tổn thương cấu trúc da từ việc ép, đè và đẩy mụn cũng có thể gây sưng, đau nhức và để lại sẹo thâm trên da.
• Lo âu và căng thẳng kéo dài: Lo âu và căng thẳng kéo dài có thể là nguyên nhân chính gây giảm sức đề kháng và làm tăng tình trạng mụn xuất hiện.
• Chế độ ăn uống không tốt: Tiêu thụ quá nhiều sản phẩm từ sữa, chất béo và carbohydrate tinh chế, đồ uống có gas và caffeine có thể làm tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn.

Ngoài ra, yếu tố di truyền, mất cân bằng hormone trong thời kỳ dậy thì và thai kỳ cũng có thể kích thích tuyến nhờn hoạt động mạnh, làm cho da dễ bị tắc nghẽn lỗ chân lông và gây mụn viêm.

4- Cơ chế điều trị mụn viêm

Để đạt hiệu quả trong việc điều trị mụn viêm, cần tùy thuộc vào nguyên nhân gây mụn ở từng người và điều chỉnh các yếu tố liên quan đến mụn trong cả 4 giai đoạn phát triển của nó. Dưới đây là một số phương pháp cần áp dụng:

• Kiểm soát và giảm dầu nhờn: Cần sử dụng các sản phẩm chuyên dụng để kiểm soát sự tiết dầu dư thừa trên da.
• Thúc đẩy quá trình bong sừng: Điều này giúp giảm nguy cơ tắc nghẽn lỗ chân lông.
• Kìm khuẩn và diệt vi khuẩn mụn: Sử dụng các sản phẩm hoặc thuốc có tác động kìm khuẩn và diệt vi khuẩn trên da để ngăn vi khuẩn gây mụn xâm nhập vào lỗ chân lông.
• Giảm viêm nhiễm: Điều trị những nốt mụn viêm sưng đỏ nhằm giảm viêm nhiễm, giúp mụn mau khô và loại bỏ từ bề mặt da.

Ngoài ra, để điều trị mụn viêm hiệu quả, cần duy trì vệ sinh da, chăm sóc da đúng cách và duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống hợp lý.

Ngoài ra, quá trình điều trị cần được phối hợp với bác sĩ da liễu để có phác đồ điều trị phù hợp. Thông thường, quá trình điều trị mụn viêm có hai giai đoạn: giai đoạn đầu tiên là điều trị bằng thuốc để kìm khuẩn và làm khô mụn.

Sau khi mụn được kiểm soát và tổn thương da dần lành, giai đoạn tiếp theo là ngừng mụn bằng cách duy trì chăm sóc da sử dụng các sản phẩm chuyên biệt dành cho da nhờn và mụn, nhằm giúp lỗ chân lông thông thoáng và giảm tiết dầu. Điều này cũng giúp ngăn ngừa quá trình hình thành mụn.

Tuy nhiên, mỗi người có nguyên nhân gây mụn, tình trạng da và mức độ nghiêm trọng của mụn khác nhau. Do đó, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu để xác định nguyên nhân đúng, điều trị mụn theo cơ chế và phương pháp phù hợp.

➤  Xem thêm bài viết: MỤN VIÊM: Nguyên nhân và cách trị mụn viêm hiệu quả.

5- Trả lời câu hỏi mụn viêm có tự hết?

Thực tế, khoảng 50% tổn thương mụn viêm tự giảm đi sau khoảng 2-3 ngày. Tuy nhiên, nếu không có sự can thiệp đúng đắn và khoa học để ngăn ngừa sự tái phát, các tổn thương viêm khác sẽ tiếp tục xuất hiện. Điều này là đặc trưng của mụn trứng cá - một bệnh mạn tính không thể chữa khỏi hoàn toàn và rất dễ tái phát, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Tuy vậy, chỉ có rất ít (rất hiếm) trường hợp mụn viêm tự giảm đi mà không cần phải sử dụng phương pháp điều trị. Điều này xảy ra đối với những người có cơ địa không dễ bị mụn. Tuy nhiên, đối với những người có cơ địa dễ bị mụn (như da nhờn, da nhạy cảm, dày sừng, bít tắc nang lông...), việc chờ đợi mụn tự giảm đi theo thời gian tương đương như chơi một ván bài mà biết trước rằng mình sẽ thua, và phải chấp nhận hậu quả sau đó như vết thâm mụn kéo dài và nốt rỗ vĩnh viễn.

Vì vậy, thay vì chờ đợi mụn tự giảm, hãy tự proactive trong việc thăm khám với bác sĩ da liễu để nhận được phác đồ điều trị mụn viêm sớm và đúng phương pháp. Điều này có thể giúp cải thiện mụn trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, như đã đề cập, mụn trứng cá là một bệnh mạn tính, không có thuốc uống hoặc thuốc bôi trị mụn viêm một lần và mãi mãi, mà yêu cầu một quá trình điều trị kết hợp. Trong đó, chăm sóc da đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị mụn.

Bằng cách chăm sóc da đúng cách và duy trì các biện pháp hàng ngày, bạn có thể sớm loại bỏ các tổn thương mụn viêm bằng cách kiểm soát dầu nhờn, làm thông thoáng lỗ chân lông, ngăn chặn sự phát triển vi khuẩn và giảm viêm nhiễm. Đồng thời, điều này cũng giúp ngăn chặn sự hình thành mụn mới và ngăn ngừa tái phát mụn. Ngoài ra, việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học cũng cần thiết để cải thiện tình trạng da.

6- Chăm sóc da mụn viêm tại nhà.

Quy trình chăm sóc da mụn viêm sẽ thay đổi tùy thuộc vào đặc điểm da, tình trạng mụn, độ tuổi, thời điểm và môi trường sống của từng người. Tuy nhiên, cần tuân thủ các nguyên tắc cơ bản sau:

• Vệ sinh da mặt sạch sẽ: Tẩy trang và rửa mặt hàng ngày bằng sản phẩm phù hợp với đặc điểm da và tình trạng mụn.
• Cân bằng độ pH và làm dịu da: Sử dụng toner không chứa cồn, hương liệu và chất tạo mùi để cân bằng độ pH và làm dịu da.
• Hạn chế sử dụng quá nhiều sản phẩm trên da: Tránh sử dụng quá nhiều mỹ phẩm trang điểm và mỹ phẩm chứa dầu, để tránh tắc nghẽn lỗ chân lông.
• Duy trì độ ẩm cho da: Dùng gel hoặc lotion không chứa dầu để dưỡng ẩm cho da mụn viêm. Chọn sản phẩm chứa thành phần như Hyaluronic acid và Glycerin để làm mềm da, cùng Niacinamide hỗ trợ điều trị mụn viêm đỏ và mụn mủ.
• Bảo vệ da khỏi tác động của tia UV: Sử dụng kem chống nắng hoặc kem chống nắng kết hợp viên chống nắng để che chắn da khỏi tác động của tia UV, đặc biệt khi điều trị bằng thuốc Isotretinoin hoặc phương pháp khác làm da nhạy cảm.
• Ăn uống đa dạng và lành mạnh: Bao gồm nhiều loại trái cây, rau củ và ngũ cốc trong chế độ ăn. Hạn chế chất béo bão hoà, dầu, đường, caffeine và đồ uống có cồn.
• Duy trì lối sống và sinh hoạt lành mạnh: Tập yoga, thiền, chạy bộ để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Giải tỏa căng thẳng, lo lắng và phiền muộn để ngăn ngừa mụn viêm do stress gây ra.
• Tránh nặn mụn và tiếp xúc tay với mặt: Hạn chế thói quen nặn mụn bằng tay và sờ tay lên mặt, vì điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn và bụi bẩn tiếp xúc với da, gây ra vấn đề về mụn và có thể làm mụn trở nên nặng hơn và lây lan, gây sẹo rỗ.
• Chăm sóc đặc biệt cho từng nốt mụn viêm: Chăm sóc hàng ngày các nốt mụn viêm riêng lẻ sẽ giúp chúng dần mất đi theo thời gian. Tuy nhiên, trong trường hợp tình trạng mụn viêm của bạn nghiêm trọng và kéo dài, cần tham khảo bác sĩ da liễu để được chỉ định thuốc uống và thuốc bôi đặc trị, từ đó hạn chế sự hình thành mụn mới và di chứng trên da.

➤  Xem thêm bài viết: Cách trị mụn viêm đỏ tại nhà hiệu quả

7- Trị mụn viêm tại phòng khám

Mụn viêm nhiễm do vi khuẩn là nguyên nhân gây ra tình trạng mụn trứng cá nặng. Khi được điều trị tại các trung tâm da liễu uy tín, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị cụ thể cho từng trường hợp dựa trên tình trạng mụn, mức độ viêm và lứa tuổi:

• Thuốc bôi trị mụn viêm: Các loại thuốc này giúp tiêu diệt vi khuẩn P. Acnes, làm khô và làm tróc tế bào sừng, giảm viêm và tiêu cồi mụn, ngăn ngừa mụn mới hình thành. Bác sĩ da liễu gợi ý sử dụng một số loại thuốc hiệu quả như Klenzit MS, Klenzit C, Megaduo, Azanex...
• Thuốc uống trị mụn viêm: Các thuốc này được kê toa dựa trên kết quả thăm khám và tình trạng da, giúp kiểm soát bã nhờn, giảm viêm, sưng, nổi mẩn đỏ và phản ứng dị ứng, cũng như giúp làm khô nhân mụn và tiêu cồi.

Ngoài việc sử dụng thuốc trị mụn, bác sĩ da liễu thường chỉ định các phương pháp chăm sóc da y khoa tiên tiến dưới đây để tối ưu hóa hiệu quả của liệu trình và giảm tác dụng phụ của thuốc. Tuy nhiên, không phải cơ sở nào cũng thực hiện các phương pháp này đúng quy chuẩn y khoa. Vì vậy, lựa chọn cơ sở y tế uy tín, được cấp phép thực hiện các kỹ thuật sau đây là quan trọng:

• Peel da trị mụn viêm: Phương pháp này sử dụng hoạt chất (acid) peel da để kháng viêm, giúp nhanh chóng làm dịu quá trình cồi mụn và làm khô đầu mụn viêm. Ngoài ra, peel da còn giúp giảm thâm sạm da, làm đều màu da và trẻ hóa da.
• Trị mụn kiềm nhờn bằng IPL: Kỹ thuật này sử dụng ánh sáng với bước sóng 400-470nm để điều trị mụn viêm từ nhẹ đến vừa, giúp diệt khuẩn, làm se nhân mụn và kích thích nhân mụn trồi lên trên để dễ dàng xử lý. Điều này giúp hạn chế tổn thương da và giảm thâm, sẹo mụn.
• Chiếu ánh sáng trị mụn viêm: Phương pháp này sử dụng ánh sáng LED với bước sóng 415nm để diệt khuẩn, giảm sưng viêm, và làm khô nhân mụn để dễ dàng xử lý. Phương pháp này an toàn, không đau, và không yêu cầu thời gian nghỉ dưỡng sau điều trị.
• Đắp mặt nạ đặc trị làm dịu giảm viêm sưng: Sử dụng mặt nạ đặc trị chứa thành phần kháng khuẩn và kháng viêm để hỗ trợ giảm nhờn và làm dịu tình trạng mụn viêm sưng.
• Điện di serum trị mụn và mờ thâm đỏ: Phương pháp này sử dụng dòng điện để mở màng tế bào và cho phép hoạt chất serum trị thâm, trị mụn hoặc vitamin C thẩm thấu sâu vào da, giúp giảm mụn, tái tạo da, phục hồi tổn thương và làm mờ thâm sạm. Thường được chỉ định cho mụn viêm mức độ nhẹ đi kèm với tổn thương và thâm sẹo.
• Lấy nhân mụn khi nhân đã khô và cồi đã gom: Phương pháp này thường được thực hiện sau khi sử dụng thuốc, khi mụn viêm đã khô và cồi đã gom. Lấy nhân mụn giúp loại bỏ các cồi mụn và giúp da nhanh chóng lành.

➤  Xem thêm bài viết: Bảng giá dịch vụ trị mụn

Bên cạnh đó, các bước chăm sóc da tại nhà cũng là phần không thể thiếu để tối ưu hóa hiệu quả và hạn chế mụn nặng hơn, đồng thời sớm có được làn da như mong muốn. Khi đã điều trị hết mụn, hãy sử dụng các sản phẩm như kem trị sẹo thâm, trị sẹo rỗ... Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu về các sản phẩm chăm sóc da sau mụn để lựa chọn phù hợp nhất cho làn da của bạn. Điều trị mụn viêm là quá trình dài, vì vậy hãy kiên nhẫn và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.